niedziela, 25 września 2011

Polski bez błędów - dyktando nr 2

Nadal zostajemy przy pisowni wyrazów z "ó" i "u", tym razem proszę nauczyć się pisać następujące słowa:

 chór, córka, czółno, dopóty, góra, górnik, jaskółka, Józef, kłótnia, kłódka, który, ogólny, ogórek,
oprócz, abażur, arbuz, biurko, biżuteria,  bluzka, brud, Buk (miasto), burza, butelka, cud, cudzy, cukier, płótno, porównanie, pójść, póki, półka, późno, przepiórka, równanie, również, równik, równina, równoległobok, drużyna, dyżurny, dziupla, głuchy, guma, guz, jubiler, Jurek, jutro, już, kałuża, kukiełka, równorzędny, rózga, różaniec, skóra, sójka, spóźnienie, szczegół, wiewiórka, wiór, wkrótce, kukułka, kuźnia, lud, luka, mur, płuca, puls, pułkownik, skrupuły, włóczęga, wójt,  wróbel, wróżba, wyróżnić, źródło, żółty, żółw, struna, tłusty, trud, wichura, wujek, wzdłuż, zguba, żubr, żuć, żurek, żużel, żuraw, żuchwa

Kryteria oceny - kartkówka 12 pkt.
Kl. I i II c - 2 błędy zabierają punkt.
Kl. III c - błąd zabiera punkt.

Terminy:
kl. I c - 4 października,
kl. II i III c - 3 października. 
Dobrej nauki już od poniedziałku. Tradycyjnie zapytam, jak się uczyliście! 

poniedziałek, 19 września 2011

Upadek pierwszych ludzi - Księga Rodzaju

Jako uzupełnienie lekcji, przedstawiam inne teksty kultury (obraz - tryptyk, arras), które dotyczą poruszanej tematyki.
Poniżej zamieszczony obraz to jedna z części tryptyku Hieronima Boscha - niderlandzkiego malarza, żyjącego na przestrzenie XV-XVI w. Niewiele wiadomo o jego życiu. Nawet data urodzin jest kwestią sporną. Bosch natchnienia szukał w Biblii. Tematyka jego dzieł piętnowała ludzką głupotę i wytykała błędy. Bardzo dosadnie, obrazowo i przy zastosowaniu wielu detali przedstawiał piekło. W swoim zamierzeniu chciał przestrzec sobie współczesnych przed realną karą, która może dosięgnąć człowieka po śmierci.
Lewe skrzydło tryptyku Sąd Ostateczny z Wiednia ukazuje grzech pierworodny Adama i Ewy. Patrząc na dzieło widzimy cztery plany: od dołu - moment stworzenia Ewy, wyżej - złamanie zakazu i skosztowanie owocu,  po bardzo wymowny gest wygnania człowieka z raju. Dzieło wieńczy wizerunek Boga Ojca zasiadającego na tronie.

 Grzech pierworodny, skrzydło lewe tryptyku Sąd Ostateczny z Wiednia 

Kolekcja wawelskich arrasów (tkanin) zaliczana jest do jednych z najważniejszych działów w zbiorach ze względu na historyczną metrykę i związek z królewską rezydencją.  To zbiór około 730 zabytków. Nas ze względu na temat interesuje arras z serii Dzieje Pierwszych Rodziców - Szczęśliwość Rajska, ok. 1550 r. Arras należał do kolekcji króla Zygmunta Augusta i utkany został z wełny, jedwabiu, nici srebrnych i złotych.

 Źródło: www.wawel.krakow.pl
  

sobota, 17 września 2011

Naprzeciw imiesłowom!

Funkcję imiesłów, które próbujemy obecnie zgłębić, docenił Miron Białoszewski w utworze "Imiesłów". Bohaterami tej krótkiej scenki dramatycznej są Imiesłowy - Wchodząc, Wychodząc i Co Robiąc, które komunikują się ze sobą, używając głównie imiesłowów.
Dobrej lektury!

Miron Białoszewski
Imiesłów, Gramat
Osoby:
 I m i e s ł ó w j a k o W c h o d z ą c
 I m i e s ł ó w j a k o W y c h o d z ą c
 I m i e s ł ó w j a k o C o r o b i ą c

     Wiszą trzy kapelusze z drutu na wieszaku, w pierwszym I m i e s ł ó w wychodzi, w drugim I m i e s ł ó w wchodzi, w trzecim I m i e s ł ó w wścibsko podżega, pyta, podgląda. Wchodzenie, wychodzenie umowne - oznacza tylko kierunek w głąb sceny czy z głębi sceny, co i to potem się poplącze.
 WCHODZĄC  wchodząc  przedstawiająco się
     Wchodząc
 WYCHODZĄC wchodząc i wychodząc przedstawiająco się
     Wychodząc
 Wychodzi.
 CO ROBIĄC niby przedstawiająco się, a wścibiająco, podżegająco i od razu znikająco
     Co robiąc?
 WYCHODZĄC wchodząc
 Ja tylko wychodząc
 Wychodzi.
CO ROBIĄC pod adresem W y c h o d z ą c            
 To po co najpierw wchodząc?
 WCHODZĄC podżegnięty czymś wchodząc             
To tylko ja wchodząc
 Wychodzi.
 CO ROBIĄC ma wścibski moment pod adresem W c h o d z ą c
    To po co wychodząc?
WYCHODZĄC podżegnięty czyimś wychodząc
   To po co Imiesłów Wchodząc, wchodzi mi w Imiesłów Wychodząc, Wychodząc?
 Wychodzi.
 CO ROBIĄC ma wścibski moment pod adresem W y c h o d z ą c
 To po co Imiesłów Wychodząc, wchodząc w imiesłów Imiesłowowi Wchodząc, jeszcze to wymawiając, co robiąc?
 WCHODZĄC wchodząc podchwytując podżeganie
 ..co robiąc nie tylko pod mój Imiesłów Wchodząc, ale i pod samą Imiesłów Pytajną Co Robiąc
 Wychodzi.
CO ROBIĄC na wścibski moment
 Kto pod mój Imiesłów Co Robiąc, nie pytając co robiąc?
 WYCHODZĄC wchodząc niby mszcząc się na obydwojgu
  Ja teraz specjalnie, zanim swoje wychodząc, to wchodząc i to robiąc co Co Robiąc!
 CO ROBIĄC
  Co kto robiąc jako kto komu za co za Co Robiąc?
   Zmieniając szybko kapelusze na głowie.
 WYCHODZĄC
 Co ja robiąc? Czy ja aby wchodząc wchodząc?
WYCHODZĄC coraz szybciej
   Co ja robiąc? Czy ja aby wychodząc wychodząc?
 CO ROBIĄC
 Co robiąc? Co robiąc? Co robiąc? Co robiąc? Co robiąc? Co robiąc? Co robiąc? Wchodząc co robiąc wychodząc? Wychodząc co robiąc wchodząc co robiąc wychodząc, co robiąc wchodząc wychodząc? Wychodząc wchodząc co robiąc wchodząc wychodząc...

Miron Białoszewski
Ze zbioru: "Teatr Osobny 1955-1963"
Z twórczością Mirona Białoszewskiego spotkacie się w klasie III, ale już teraz chcę przekazać Wam kilka ciekawych informacji. 
Białoszewski zaliczany jest to współczesnych poetów lingwistów (zmarł w 1983 r.) . Cechą jego wierszy jest słowotwórcze nowatorstwo, czyli wypróbowywanie wszystkich możliwości, jakie daje język i zabawa słowem. Poezja ta odrzuca wysoki styl i wyszukany język, zastępując go mową powszechną, prostą i bezpośrednią. Nie sięgał po wzniosłe tematy. Opisywał zwyczajne, często stare sprzęty codziennego użytku. 

środa, 14 września 2011

Jak według Biblii powstał swiat?

Wiemy już, że każda starożytna cywilizacja  stworzyła własną wersję historii o powstaniu świata. Na najbliższej lekcji poznany historię przedstawioną w Biblii (Stary Testament). W tej księdze występuje kilka liczb, które mają znaczenie symboliczne. Jedną z nich jest siedem. Na początku Biblii  przeczytamy o tym, że Bóg w ciągu siedmiu dni stworzył świat. To, co powtarza się siedmiokrotnie lub trwa przez siedem dni/lat, uważane jest za niezwykłe i pochodzące od Boga. Więcej o tej wyjątkowej księdze dowiecie się trochę później.
Zachęcam Was do obejrzenia animowanego filmu wytworni Hanna Barbera Historie biblijne - stworzenie świata. 


Źródło: YouTube 

Czasownik z każdej strony

Ważne wiadomości o czasowniku. To wstęp do rozmowy o imiesłowach!
CZASOWNIK
* odmienna część mowy
* nazywa czynności, procesy lub stany
* odpowiada na pytania: co robi?, co się z kimś (czymś) dzieje?
* odmienia się przez osoby, liczby, czasy, tryby
* w czasie przeszłym, przyszłym złożonym i w trybie przypuszczającym odmienia się także przez rodzaje (przeczytał, przeczytała, przeczytało; będę czytał, będę czytała, będzie czytało; przeczytałby, przeczytałaby, przeczytałoby)
 * ma aspekt - dokonany albo niedokonany (otworzyć - otwierać)
CZASOWNIKI
* są odmienne i pełnią w zdaniu funkcję orzeczenia i nieodmienne: bezokoliczniki (widzieć), formy zakończone na -no i -to (uważano)
* mogą występować w stronie czynnej - Krzysztof Kolumb odkrył Amerykę.; biernej - Ameryka została odkryta przez Kolumba.
* czasowniki, które mają formę strony biernej, to czasowniki przechodnie; a te które nie mają (np.: biec, spać)  to nieprzechodnie

Chwila na przypomnienie ortografii!
* przeczenie nie z czasownikami piszemy rozdzielnie
* cząstkę bym, byś, by, byśmy, byście piszemy łącznie z formami osobowymi czasowników, z bezokolicznikami i formami zakończonymi na -no i -to cząstki   te piszemy oddzielnie

niedziela, 11 września 2011

Polski bez błędów

Dyktando nr 1
Jak bóg Maior utracił tron
Nad miastem Ruru sprawował władzę surowy bóg Maior. Bóg Maior wydał własne prawo, którego wszyscy musieli słuchać. W rozporządzeniu boga były między innymi takie oto rzeczy:
a) Trzeba wiedzieć, że to wszystko, co dla ludzi znajduje się na dole, dla boga znajduje się na górze - i odwrotnie - to, co dla ludzi znajduje się na górze, dla boga jest na dole.
b) Kto by przeczył temu, że u boga wszystko jest na dole, co dla ludzi znajduje się na górze - i odwrotnie - zostaje wtrącony do piekła. Kto uznaje poprzednie prawo, pójdzie do nieba.
c) Kto się nie pomyli na ziemi, ten się nie może pomylić  po śmierci, a kto się na ziemi pomylił, ten po śmierci nie może się już poprawić.
Bóg Maior wydał jeszcze inne rozporządzenia, ale te trzy były najważniejsze. Wszystkim ludziom zostały one oznajmione, aby nikt nie mógł się potem tłumaczyć, że nie wiedział. Prawie wszyscy ludzie też głośno mówili, że to, co dla nich znajduje się na górze, dla boga jest na dole i odwrotnie; nikt przecież nie chciał być wtrąconym do piekła.   
Trzeba było zresztą zaznaczyć możliwie często, że się wie o tym, aby przypomnieć się bogu. Kiedy więc, na przykład, nauczyciel mówił w szkole dzieciom, że strumienie płyną z góry w doliny, to od razu dodawał: "ale dla boga płyną one z doliny w góry". A kiedy ktoś oznajmił, że zejdzie z mieszkania na dół kupić zapałki, dodawał zaraz, że dla boga zejdzie on w górę. Mówiąc, że ptaszek poleciał w górę, należało zaznaczyć, że dla boga poleciał on na dół itd.
Ludzie przyzwyczaili się do tego sposobu myślenia i byli nawet zadowoleni, bo ilekroć zaznaczali te rzeczy w mowie, byli tym mocniej przeświadczeni, że bóg Maior przygarnie ich po śmierci do siebie.
                                                                                                                                   (Leszek Kołakowski)

Termin dyktanda nr 1 - kl. I c - 20 września, kl. II i III c - 19 września! 
Kryteria oceny - kartkówka 12 pkt
0 - 4 pkt. - znajomość zasad ortograficznych pisownia ó-u
0 - 8 pkt.  - poprawność zapisu dyktanda
Jeden błąd  zabiera jeden punkt, wyraz wielokrotnie zapisany z błędem liczony jest jako jeden błąd.
Brak 3 przecinków zabiera jeden punkt. 
Uczniowie klasy III c oprócz dyktanda samodzielnie  utrwalają zagadnienia ortograficzne pisownia ó-u, podręcznik str. 319-320. 
Uczniowie klas II i I c  utrwalenia zasad będą mieli podczas lekcji (środa - 14 września). 

środa, 7 września 2011

By uniknąć w piątek wieży Babel - kl. III

W związku z tym, iż kilkoro uczniów zgłaszało brak zeszytu ćwiczeń, postanowiłam tak wybrnąć z sytuacji.
Podaję pytania z ćwiczeń, proszę udzielić na nie odpowiedzi w zeszycie przedmiotowym.
Wiersz Wisławy Szymborskiej Na wieży Babel znajdziecie np. w Internecie.
1. Podaj źródło, do którego nawiązuje tytuł utworu Wisławy Szymborskiej.
2. Jaki pomysł kompozycyjny wykorzystała autorka w utworze?
3. Jaki zabieg graficzny zastosowała przy realizacji tego pomysłu?
4. Co, według ciebie, na podstawie  wypowiedzi wyróżnionych w ten sam sposób można powiedzieć o osobach mówiących?
5. Zaznacz określenia pasujące - według ciebie - do wypowiedzi osób mówiących.
a) każdy z bohaterów mówi innym językiem
b) nie ma logicznego związku między kolejnymi wypowiedziami osób mówiących
c) brak informacji o okolicznościach wypowiedzi
d) zdania są niedokończone
e) w wypowiedziach występują błędy gramatyczne
f) każdy bohater mówi na inny temat
g) każdy bohater mówi na inny temat
h) nadawca wypowiedzi nie zwraca uwagi na relacje odbiorcy
6. Przeczytaj wiersz ponownie, łącząc ze sobą wypowiedzi wyróżnione w ten sam sposób. Następnie na podstawie wniosków i obserwacji z ćwiczeń 1. i 5. opisz sytuację przedstawioną w utworze.

Dobrej pracy!

poniedziałek, 5 września 2011

Najważniejsza jest Miłość - kl. II

Dzisiaj na lekcji rozmawialiśmy o wyjątkowym utworze Hymnie o miłości św. Pawła. Hymn znajduje się w 13. rozdziale Pierwszego Listu do Koryntian (Biblia, Nowy Testament). W Biblii, by opisać miłość, używa się kilku słów, np.: philia - przyjaźń i agape - najdoskonalsza forma miłości. Mam nadzieję, że potraficie wskazać, o jakiej miłości mówi św. Paweł.  Określaliśmy postawę podmiotu lirycznego i formę wypowiedzi lirycznej. Dzieliliśmy tekst na części i zastanawialiśmy się, co w nich jest zawarte. Przypomnę, że w części pierwszej mamy gradację charyzmatów od  daru mówienia językami, przez dary intelektualne, wiarę, po dar czynienia dobra. A w części drugiej wymienione są cechy i zalety prawdziwej miłości. Nie ma mowy o uczuciach, a jedynie o stosunku ludzi do siebie nawzajem. Przygotowując się do odpowiedzi, pamiętajcie także o tym, by znać takie terminy jak: anafora, hymn, liryka bezpośrednia i personifikacja.
Autorem hymnu jest św. Paweł. Zachęcam Was do obejrzenia fragmentów filmu, który przedstawia niezwykłe życie tego człowieka. Na lekcji zapytam o najważniejsze fakty z życia świętego. W tle rozbrzmiewa przepiękny chorał gregoriański.

chorał gregoriański - od łacińskiego chorus - chór, jednogłosowy śpiew liturgiczny bez towarzyszenia instrumentów 








Źródło: YouTube, Święty Paweł, Apostoł Narodów

czwartek, 1 września 2011

Powitanie

Drodzy Uczniowie!
Okres wakacji zainspirował mnie do założenia bloga. "Polski po lekcjach" to blog adresowany do moich Uczniów z klasy I, II i III c Gimnazjum im. Jana Pawła II w Czerwonaku. Szczególnie serdecznie witam Gimnazjalistów z klasy I c. Życzę Wam dobrego startu w nowej szkole. Będziemy spotykać się nie tylko na lekcjach języka polskiego, ale także na codziennych "piętnastkach", godzinie wychowawczej i przy wielu innych okazjach. Chciałabym, aby ten blog stanowił dodatkową przestrzeń w naszych relacjach. Moje wpisy będą ścisłe związane z tym, co robimy wspólnie w szkole. Chciałabym, abyście tu zaglądali i komentowali wpisy. Pamiętajcie o zasadach dobrego wychowania i kulturze języka. Podpisujcie się swoim imieniem, a nie pseudonimem.